14 December 2012

Europees Hof veroordeelt uitleveringsprogramma CIA


Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft zich gisteren van haar beste kant laten zien: het kwam op voor een Duitse staatsburger wiens rechten bijna negen jaar lang zijn onthouden - na ontvoering, opsluiting in een geheime gevangenis en marteling onder het het geheime uitleveringsprogramma ("extraordinary rendition program") van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA (uitspraak, pdf). Zowel Amnesty International als de Amerikaanse burgerrechtenorganisatie ACLU noemden de uitspraak van het EHRM een historische mijlpaal en enorme overwinning voor het recht en de rechtsorde. De Nederlanderlandse media berichten er echter zeer zuinig over. Hoe anders zou dat zijn wanneer het niet de CIA betrof, maar bijvoorbeeld de Iraanse of Syrische geheime dienst. Dan zouden onze politici verontwaardigd hebben gereageerd en de Minister van Buitenlandse Zaken tot actie aangezet hebben. In de zaak Khaled El-Masri is dat in al die jaren op geen enkel moment gebeurd.

The Guardian:

Khaled El-Masri, a German national, was seized by Macedonian security officers on 31 December 2003, at a border crossing, because he had been mistaken for an al-Qaida suspect. He was held incommunicado and abused in Macedonian custody for 23 days, after which he was handcuffed, blindfolded, and driven to Skopje airport, where he was handed over to the CIA and severely beaten.

The CIA stripped, hooded, shackled, and sodomized el-Masri with a suppository – in CIA parlance, subjected him to "capture shock" – as Macedonian officials stood by. The CIA drugged him and flew him to Kabul to be locked up in a secret prison known as the "Salt Pit", where he was slammed into walls, kicked, beaten, and subjected to other forms of abuse. Held at the Salt Pit for four months, el-Masri was never charged, brought before a judge, or given access to his family or German government representatives.

The CIA ultimately realised that it had mistaken el-Masri for an al-Qaida suspect with a similar name. But it held on to him for weeks after that. It was not until 24 May 2004, that he was flown, blindfolded, earmuffed, and chained to his seat, to Albania, where he was dumped on the side of the road without explanation.

In december 2005 gaf Angela Merkel samen met Condoleezza Rice toe dat de VS een fout had gemaakt. Maar de Amerikaanse regering weigerde haar beschamende rol in deze zaak toe te geven: het nam de aanklacht van het slachtoffer niet in behandeling omdat het om "staatsgeheimen" zou gaan, en het Amerikaanse Hooggerechtshof weigerde de zaak in behandeling te nemen, omdat "the State’s interest in preserving State secrets outweighed Mr El-Masri’s individual interest in justice." Macedonië blijft keihard ontkennen ondanks de overvloed aan bewijzen, en nam El-Masri's aanklacht niet in behandeling. De Duitse regering weigerde onder druk van de Amerikaanse regering om informatie over de zaak naar buiten te brengen.

Het EHMR heeft geoordeeld dat zowel Macedonië als de VS een uitgebreide publieke verontschuldiging moeten maken en dat een passende schadeloosstelling moet uitkeren. Maar dat lezen we niet in de Nederlandse nieuwsmedia - voor zover ze al over de uitspraak berichten. Het Hof heeft na haar onderzoek vastgesteld dat het verhaal van El-Masri "beyond reasonable doubt" geloofwaardig was:

As to the facts of the case, the Court noted that Mr El-Masri’s account, contested by the Government, had been very detailed, specific and consistent throughout the whole period following his return to Germany. His account was furthermore supported by a large amount of indirect evidence obtained during the international inquiries and the investigation by the German authorities, on the basis of which the Marty Report had concluded that there had been a “documented rendition” and that the Government’s version of events was untenable. Finally, the statement by the former Macedonian Minister of the Interior submitted to the Court was confirmation of the facts established in the course of the other investigations and of Mr El-Masri’s consistent and coherent description of events.

CIA niet schuldig?

Hoewel het Europese Hof met haar uitspraak ook de illegale en criminele activiteiten van de CIA en (zodoende) de Amerikaanse regering onderstreept - of waarschijnlijker: juist daarom - blijft de volgzame Nederlandse pers spreken in termen van 'volgens...'. Alsof de uitspraak van het EHRM om een mening gaat, die als zodanig betwijfeld kan worden. Maar nooit lezen we in Nederlandse pers zinnen als: 'Volgens de rechtbank is X schuldig...', of 'De rechtbank vond dat X naar de gevangenis moest'. Dat zou natuurlijk belachelijk zijn. Maar blijkbaar niet wanneer het Amerikaanse blazoen fris gehouden moet worden. Daar waar zelfs in de VS koppen in de pers verschijnen als Court Finds Rights Violation in C.I.A. Rendition Case (New York Times) houdt onze polderpers het op een schuldigverklaring van Macedonië.

NOS: Macedonië gestraft voor uitleveren aan CIA
Juriste Bibi van Ginkel, onderzoekster bij instituut Clingendael, spreekt genoegzaam in de verleden tijd over het uitleveringsprogramma en de geheime gevangenissen van de CIA, alsof dat beleid allang is afgeschaft. Toch mag zij als 'deskundige' een commentaar geven.

NOS: Boete voor uitlevering aan CIA
"Toen het de CIA-agenten duidelijk werd dat hij onschuldig was, werd Masri naar Albanië gebracht en op een weg achtergelaten." Verzwegen wordt dat El-Masri nog langer werd vastgehouden nadat het de CIA én de Amerikaanse regering (dus niet enkele betrokken CIA-agenten) duidelijk was dat het om een naamsverwisseling ging. Verzwegen wordt ook dat El-Masri negen jaar lang in de VS en in Macedonië zijn recht heeft geprobeerd te halen, maar overal nul op het rekest kreeg. Ook is er geen "boete" uitgedeeld, want gaat het gaat slechts om een kleine schadevergoeding van 60.000 euro.

De Telegraaf: "Volgens de rechters van de Raad van Europa was dat een schending van internationale mensenrechtenverdragen." We hebben bij de Telegraaf dus niet te maken met een veroordeling maar met een mening van een paar rechters, die niet per sé waar hoeft te zijn.

Nieuws.nl (Novum/AP) meldt dat El-Masri een "ontvoeringsslachtoffer" was. Ook hier worden we weer geconfronteerd met 'meningen': "El-Masri zegt dat hij werd aangezien voor een terreurverdachte", terwijl het Hof na uitgebreid onderzoek dat als bewezen feit heeft vastgesteld. We lezen ook: "volgens een onderzoek van de Raad van Europa in 2007 [hebben] veertien Europese landen toegestaan dat de CIA tussen 2002 en 2005 detentiecentra runde of verdachten daar met geheime vluchten naar overbracht." Blijkbaar was de uitslag van dat onderzoek ook maar een mening.

Trouw, het Algemeen Dagblad en de Volkskrant beweren middels een ANP-bericht dat het Hof uitsluitend de overdracht aan de CIA heeft veroordeeld en verzwijgt wat er daarvoor in Macedonië is gebeurd. En dat hij pas na de overdracht werd gemarteld en zonder vorm van proces vastgehouden. Ook dat is een onjuiste voorstelling van zaken. En door wie het slachtoffer gemarteld werd wordt niet vermeld. Ook hier wordt (tot twee keer toe) weer een mening van rechters verondersteld: "Volgens de rechters van de Raad van Europa was dat een schending van internationale mensenrechtenverdragen." Wat het slachtoffer in de geheime CIA-gevangenis in Afghanistan heeft moeten doorstaan wordt niet gemeld. De man is dan wel gemarteld, maar door wie wordt niet vermeld. Zijn ontvoering komt niet ter sprake, en ook niet dat het Hof Macedonië schuldig heeft bevonden aan het schenden van meerdere internationale overeenkomsten.

En dat was het voor wat betreft de Nederlandse pers (8 berichten), die aan het nieuwsaanbod te zien meer belang hecht aan informatie over een gestrande bultrug die we Johannes hebben genoemd (202 berichten).

Over de collaboratie van de Duitse regering en overheid met de CIA in deze zaak, en bij andere illegale activiteiten, lezen we helemaal niets. Der Spiegel publiceerde daar echter al in 2005 over in een zeer uitgebreid artikel: Cooperation and Concern from Berlin - CIA Operations in Germany.

TRANSLATE | NEDERLANDS

No comments:

Post a Comment