Harald Doornbos

Harald Doornbos toont zijn geplunderde handel (foto's van de tentoonstelling)

Iets waar ik indertijd overheen heb gelezen. Harald Doornbos plunderde in Libië 20 kilo bezittingen van de familie Khaddafi - waaronder foto's, diverse kledingstukken, een klok en een ventilatiefilter uit een auto - en smokkelde de buit naar Nederland. Die hij vervolgens in Breda in de expositieruimte Kickstart tentoonstelde. Tenminste, op Twitter meldde Doornbos dat het 30 kilo was, in een interview met Aldith Hunkar was het volgens hem 20 kilo, de Volkskrant en Nu.nl meldden dat het 18 kilo was, en bij Pauw en Witteman zei Doornbos dat het om 15 kilo ging. Laat ik het op 20 kilo houden. De tentoonstelling werd ook door scholen bezocht.
Kickstart is overigens een bedrijf van de in de VS veroordeelde internetfraudeur Michel Spekkers, die klanten miljoenen euro's afhandig maakte door betaalde goederen niet te leveren. De SP Breda haalde de berouwloze crimineel binnen als vice-voorzitter van de partij, wat hem nog wat extra inkomsten opleverde. Maar ik dwaal af.

Na de tentoonstelling van de geplunderde waar in Breda, volgens Doornbos een "ode aan de Arabische Lente", waarover RTL Nieuws schreef dat het om "souvenirs" ging, was het plan om in Keulen en New York ook een tentoonstelling te organiseren. Daar stak de Libische ambassadeur een stokje voor. "Prima, wordt het binnenkort in Libie bewaard waar het hoort!" twitterde Doornbos. Maar toch niet voordat Doornbos zijn oorlogsbuit trots voor een publiek presenteerde tijdens een live event in Amsterdam, o.a. gesponsord door diverse multinationals:



"Verrukt" is Doornbos met het paspoort van de kat van de Khaddafi's, een "pronkstuk" dat hij uit de slaapkamer van Khaddafi's dochter had weggenomen. En een brillenkoker. Ook griste hij haar spijkerbroek mee, aldus RTL Nieuws. Zou hij eraan geroken hebben? Stiekem, eventjes, aan het kruis?

"I just took it with me, not of course as 'stealing'" legt Doornbos tijdens zijn show in Amsterdam uit, "but for historical reasons". Hij had zijn buit 'gered' uit de handen van de Libiërs, die Jeroen Pauw tijdens een onderonsje met Doornbos kenmerkte als "wilde dieren". Hoe nobel, van Doornbos. "Ja, ik rende gewoon een beetje met die mensen mee" vertelde hij over zijn strooptocht door de villa van de Khaddafi's, en aan tafel werd er door zijn collega's Pauw en Witteman smakelijk om gelachen. O.a. het hangslot van een tijgerkooi wordt op tafel getoverd, en een iron-on vignet van de metal band Iron Maiden. Van de neefjes Khaddafi. "Ach, het zijn gewoon leuke souvenirs." Waarvan akte.

Dikke pret met collega's onder elkaar.

Doornbos liet tijdens zijn one man show in Amsterdam wijselijk geen foto's van de spijkerbroek en andere kledingstukken zien, omdat de 'historische waarde' daarvan natuurlijk niet aangetoond kan worden. En ook niet de foto van het ventilatiefilter dat hij persoonlijk uit een auto van de Khaddafi's heeft gesloopt. Elders in de media omschrijft hij zijn historische stukken als "troep" en "prullaria". Het Hameren van Doornbos op de "historische waarde" van de smokkelwaar, om allicht zijn plunderactie mee goed te praten, mogen we daarom met een korreltje zout nemen.

Journalist haalde huis Kadhaffi leeg

Via Twitter liet de Nederlandse journalist Harald Doornbos weten dat hij wel 30 kilo aan spullen van de voormalige Libische dictator uit zijn huis heeft meegenomen.

Het zou gaan om een landkaart van Afrika, foto's van zijn kinderen, posters een klok en het paspoort van de kat van de dictator. Doornbos, die onder andere werkzaam is voor de persdienst GPD, is op zoek naar een museum of galerie om de spullen ten toon te stellen.

Desgevraagd laat de journalist via Twitter weten dat hij denkt dat de spullen geen enkele financiële waarde vertegenwoordigen, maar alleen historische waarde hebben.

Geen goudschat
Een taxateur van veilinghuis Christie's beaamt dat de waarde van de spullen waarschijnlijk “geen goudschat” zijn, toch denkt hij niet dat de spullen helemaal waardeloos zijn. De reactie van de journalist via Twitter luidt: "echt???!! Wow, vraag hem eens wat een vies Iron Maiden tshirtje van Kadhafi's kleinkind tegenwoordig doet?"

Rechtmatig?
De vraag rijst of het weghalen van spullen uit het huis van de voormalige dictator juridisch wel door de beugel kan. Axel Hagedorn van Van Diepen en van der Kroef advocaten heeft zijn twijfels. Ook advocaat Geert Jan Knoops geeft aan: “Het zonder toestemming meenemen van andermans eigendommen is uiteraard niet zonder meer toegestaan tenzij iemand afstand hiervan heeft gedaan.”

Dat Khadaffi expliciet afstand van de spullen heeft gedaan is niet erg waarschijnlijk, hij was zijn huis immers ontvlucht.

Maar of de ex-dictator zelf aanspraak kan maken op de spullen is de vraag. De spullen zouden wel eens juridisch eigendom van de Libische overgangsraad kunnen zijn. Beide partijen hebben echter nu wel iets anders aan hun hoofd, dan het terughalen van geroofde spullen van Khadaffi. Maar wanneer het stof in Libië is neergedaald zou dat wel eens anders kunnen liggen.

De reactie van Doornbos op de mogelijke onrechtmatigheid van zijn actie (via Twitter): "Daarom woon ik al 18 jaar buiten NL".

Hoe diep kun je zinken? Of iets wegnemen wat niet aan jou toebehoort al dan niet 'rechtmatig' is (wat het natuurlijk niet is) is een logische vraag, en geen gezeur om niks. Maar wat hij heeft gedaan is bovenal moreel verwerpelijk. En in dit geval is Doornbos niet zomaar een willekeurige ramptoerist, die een paar 'souvenirs' in zijn zak steekt, maar een journalist, die een koffer vol oorlogsbuit de grens over smokkelt om er in Nederland, waar hij zo'n hekel aan heeft, mooie sier mee te maken. Een oorlogscorrespondent die verslag doet van serieuze conflicten om mensen te informeren. Een beroepsgroep die bij uitstek gebonden is aan ethische regels.

Maar Doornbos kan nog dieper zinken. Helemaal tot op de bodem. Of eigenlijk door de bodem heen. Na flink gelachen te hebben in de show van Pauw en Witteman, om de 'fratsen' van Kuifje Doornbos in de villa van de familie Khadaffi, wordt door de gastheren de volgende foto op tafel gelegd:

Op de foto poseert Harald Doornbos bij drie lijken, waaronder die van vader en zoon Khaddafi. De foto is gemaakt door "een collega" die waarschijnlijk met net zo'n 'souvenir' loopt te pronken. Het enige bezwaar dat Doornbos vervolgens tegen deze foto kan verzinnen (ik moest echt zoeken) is dat de foto "zeker wat te [luguber?]... voor Nederland [is], of iets dergelijks...". Maar ja, roept hij tussen de voortdurende grappen en grollen door, "oorlog is nu eenmaal niet altijd leuk ... maar dit was dermate historisch!!!... Ik had het gevoel van 'dit maak ik nooit meer mee'", etcetera. Kortom, hij wilde gewoon precies wat de foto laat zien: Harald Doornbos poserend bij zwaar gemutileerde lijken, als souvenir. Nu roept hij in de P&W show wel drie keer dat hij het "natuurlijk eigenlijk niet had moeten doen", maar of hij dat meent is uiterst twijfelachtig, aangezien hij het niet kon laten om met de betreffende foto vòòr de opname bij zijn collega's Pauw en Witteman te pronken.

In het Westen worden dit soort trofeefoto's unaniem en onvoorwaardelijk veroordeeld, en de daders bestraft en/of ontslagen. Want het maken en verspreiden van deze foto's vormt een grove schending van de Geneefse Conventies. In Nederland kraait er echter geen haan naar, en lachen Doornbos' collega's smakelijk met hem mee, alsof hij een kwajongenstreek heeft uitgehaald.

Enkele andere bekende en minder bekende 'trofeefoto's':

The charred corpse of Will Brown after being killed, mutilated and burned, Omaha, Nebraska, 28 September 1919

Israeli soldiers pose in front of their 'trophy', a dead Palestinian

Japanese soldier posing with dead Koreans.

Abu Ghraib prison, 2003.

Holocaust

Trophy photo by the 3rd Platoon of the 5th Stryker Brigade, Kandahar Afghanistan, 2011

Over Doornbos' verslaggeving heb ik in 2006 een log geschreven: Free your mind. Ook daar beriep hij zich al op het feit dat híj erbij was, en dat Nederlanders maar wat roepen, maar geen idee hebben. Dat is natuurlijk ook zo, maar wanneer iemand die dat beweert onzin verkoopt als feiten, en 'souvenirs' jat om er bij vrienden en collega's mee te pronken, of misschien wel om er geld mee te verdienen, slaat het helemaal nergens op.

TRANSLATE