We zijn allemaal schuldig

Joop | By Frans Verhagen | 24.07.2011 | ENGLISH

Het is ons falen om een behoorlijk alternatief verhaal te formuleren dat ons allemaal mede schuldig maakt aan de pervertering van het idee van een samenleving

De komende dagen, misschien wel weken, zal er flink doorgepraat worden over rechts radicale moordenaars. Natuurlijk kan je het de Noor niet aanrekenen dat hij Wilders een fijne vent vindt en zijn programma lovenswaardig. Net zomin als je moslims kunt verwijten dat Mohammed B. een verknipte versie van de Koran hanteert.

Daar gaat het ook niet om. Dat is ook niet het beangstigende van de ontwikkelingen van de laatste jaren. Nee, wat echt zorgen baart is dat de toonzetting, de haat, de onverdraagzaamheid die in de samenleving in brede zin normaal is geworden. Wilders over de Koran, Bosma in zijn dronkenmanspraat over de linksmens. Respect voor een andere mening is ver te zoeken. Toegegeven, dat is geen monopolie van rechts maar de breedte en de penetratie in het dagelijks leven is wel degelijk die van nu en van rechts. Het verdacht maken van mensen met andere ideeën is immoreel en de samenleving ondermijnend.

Veel erger is de collaboratie van de gevestigde machten. Al dat geneuzel over mislukte multiculturele samenlevingen, premiers die hun samenleving mislukt verklaren, ministers die orakelen over ‘terechte’ angst voor buitenlanders, het opstoken van vuurtjes, het weigeren de samenleving positief te benaderen, dat is het domein van de regeringsleiders in vrijwel alle westerse landen. Het vuur waarmee ze spelen kan de eenzame psychopaat doen denken dat wat hij doet ‘nodig is’, of hij nu Breivik heet, Bouyeri of Van der Graaf. Maar vooral doet het de gewone burgers, of een deel daarvan, vermoeden dat er een immense samenzwering tegen hen plaats vindt, een bedreiging van apocalyptische proporties, waartegen alle maatregelen gerechtvaardigd zijn. Wie haat zaait, ook als hij daarvoor niet veroordeeld wordt, oogst dood en verderf. Wie zich niet te weer stelt tegen de haatzaaiers, inhoudelijk en volgens de afgesproken regels, is daarvoor mede verantwoordelijk.

We hoeven geen blaam toe te delen voor wat Breivik heeft gedaan al had ik niet graag willen meemaken wat er gebeurd was als een moslim idioot een golfweekend van conservatieve jongeren overhoop had geschoten. De blaam kunnen we ons allemaal aantrekken. De PVV in Nederland, de radicalen in Denemarken, de Le Pen club in Frankrijk: ze zijn warm omarmd door de gevestigde partijen. Ook de oppositie kan zich niet afzijdig houden. Het probleem is niet dat Wilders en zijn soort bestreden moeten worden. Dat is niet nodig en zou ook zelfdestructief zijn. Het is ons falen om een behoorlijk alternatief verhaal te formuleren dat ons allemaal mede schuldig maakt aan de pervertering van het idee van een samenleving.

Dit artikel is ook te lezen op de website van Frans Verhagen