Samenwerking tussen Europol en Israël stuit op bezwaren

Mondiaal Magazine | David Cronin (IPS) | 29 juni 2010

Gesprekken over gegevensuitwisseling tussen de Europese Unie (EU) en Israël worden gehinderd door de locatie van het hoofdkwartier van de Israëlische nationale politie in het bezette Oost-Jeruzalem.

In 2005 besloot de EU dat Europol, het samenwerkingsverband vanpolitiediensten in de EU, een formeel samenwerkingsverband met Israël moest onderhandelen. Hoewel Europol vorig jaar meldde dat het voorstel af is, erkent het nu dat de vragen over de locatie van de Israëlische politie niet goed beantwoord zijn.

Die kwestie ligt zeer gevoelig omdat de EU de Israëlische bezetting van Oost-Jeruzalem in 1967 nooit erkend heeft. De EU keurde ook het Israëlische beleid om Palestijnen uit hun huizen te zetten in Sheik Jarrah, af. Sheik Jarrah is de buurt waar de Israëlische politie en het ministerie van Openbare Veiligheid hun kantoren hebben.

In een rapport dat dateert van maart vorig jaar, beklagen Europese diplomaten zich over de snelheid waarmee Israëlische nederzettingen gebouwd worden in Oost-Jeruzalem als onderdeel van een bewust beleid om het te scheiden van de rest van de Westelijke Jordaanoever.

Wapens

Israël is een van de landen, inclusief Rusland, de Verenigde Staten en Canada, die over het uitwisselen van informatie in gesprek zijn met Europol. Als onderdeel van een uiteindelijke overeenkomst, zal Europol naar verwachting mensen stationeren op het hoofdkwartier van de Israëlische politie. Dat zou een breuk betekenen met de decenniaoude Europese politiek, omdat daarmee in feite de overname van Oost-Jeruzalem door Israël erkend wordt.

Een alliantie van Palestijnse vakbonden en actiegroepen die oproept tot een wereldwijde boycot van Israëlische producten, stelt dat met samenwerking tussen de EU en Israël het internationaal recht geschonden wordt.

Michael Deas, Europees coördinator van het Palestijnse Nationale BDS-comité, zegt dat zijn organisatie recent juridisch advies heeft ingewonnen bij een advocaat. Volgens hem handelt elke staat die de Israëlische controle van de Palestijnse gebieden legitimeert, in strijd met de Vierde Conventie van Genève, een wet die dateert uit 1949 en werd geschreven als reactie op de nazi-misdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Deas voegt eraan toe dat een overeenkomst tussen de EU en Israël volgt op een aantal zetten waarbij Israël in de afgelopen jaren nauw betrokken werd bij belangrijke Europese politieke en economische besluitvorming. Israëlische wapenfabrikanten die enkele van de meest dodelijke wapens voor de Gazaoorlog in 2008 en 2009 leverden en makers van surveillancetechnologie voor het leger, profiteerden van het Europese miljardenprogramma voor wetenschappelijk onderzoek, zegt hij.

Deas  vergelijkt het Israëlische beleid ten opzichte van de Palestijnen, waarbij hen basisrechten onthouden worden, met het voormalige apartheidsregime in Zuid-Afrika. "Als de Europese Unie een overeenkomst tekent om informatie uit te wisselen met de Israëlische politie, raakt zij alleen nog maar verder betrokken bij de Israëlische bezetting en het apartheidssysteem."

Privacy

Europol mag op grond van een conventie uit 1995 geen informatie verwerken die verkregen is op een manier waarbij mensenrechten geschonden zijn. Hoewel het Israëlische Hooggerechtshof in 1999 bepaalde dat sommige verhoormethoden verboden moesten worden omdat ze gelijk stonden aan marteling en mishandeling, gaan er nog steeds veel geruchten over marteling.

In december vorig jaar publiceerde het Public Committee Against Torture in Israel (Pcati) een rapport waaruit bleek dat klachten over marteling vaak niet serieus genomen worden door de autoriteiten. Van meer dan zeshonderd klachten die slachtoffers van marteling indienden sinds 2001, heeft niet een melding geleid tot een strafrechterlijk onderzoek, stelt het rapport.

Een andere moeilijkheid is dat de EU de Israëlische privacywetgeving als inadequaat beschouwt. In een verslag uit 2009 geven Europese functionarissen aan dat het koppelen van de database van Europol aan die van Israël, in strijd is met de Europol-conventie. Israël zou er niet dezelfde standaarden voor bescherming van gegevens op na houden als Europol, zoals de eis dat het verzamelen van gegevens niet "excessief" mag zijn en dat gegevens niet voor onbepaalde tijd mogen worden bewaard.