Tijdlijn: Spanningen in Jeruzalem (2010)

Mondiaal Nieuws/IPS | 19 maart 2010

Nadat Israël begin maart aankondigde 1.600 nieuwe woningen te willen bouwen in de ultraorthodoxe wijk Ramat Schlomo, midden in Palestijns Oost-Jeruzalem, is de spanning te snijden de stad. Een greep uit de gebeurtenissen in Jeruzalem sinds 1948.

Westelijke Jordaanoever (West Bank)

1948: Bezetting West-Jeruzalem
Israëlische troepen bezetten het huidige West-Jeruzalem en Mount Skopus in Oost-Jeruzalem. Oost-Jeruzalem zelf is in handen van buurland Jordanië.

1949: Demarcatielijn
De Demarcatielijn deelt Jeruzalem officieel op in Oost- en West-Jeruzalem.

1950: Wet van de afwezige eigenaars
Deze wet wordt in het leven geroepen om het land te onteigenen van de vele Palestijnen die hun huis ontvluchtten in 1948. Volgens deze wet komen de eigendomsrechten van Palestijnen die hun eigendom voor bepaalde tijd hebben 'achtergelaten' onder Israëlische hoede, zonder compensatie of verwittiging aan de eigenaars.

5-10 juni 1967: Zesdaagse oorlog
Sinds de Zesdaagse oorlog in 1967 bezet Israël Oost-Jeruzalem. Israël verandert de gemeentelijke grenzen van Jeruzalem door 70 km2 grond toe te voegen, grond die tot de Palestijnse Westelijke Jordaanoever behoort. Daarmee verdriedubbelt de omvang van Jeruzalem en wordt het één van de grootste steden van Israël. De Arabische wereld, noch de internationale gemeenschap erkent deze nieuwe grenzen. Ondanks alle tegenwerkingen groeit de Israëlische Palestijnse bevolking Jeruzalem: in het “verenigde” Jeruzalem is 35 procent van de bevolking Israëlisch-Palestijns.

11 juni 1967: Israelische soldaten veroveren Oost-Jeruzalem

22 november 1967: VN-resolutie
Datzelfde jaar dient de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties resolutie 242 in: Jeruzalem moet de hoofdstad van de Palestijnse en Israëlische staat worden, waarbij de Palestijnen autonomie krijgen in de Oude Stad, met uitzondering van de klaagmuur en de joodse wijk. Israël rakelde ook een oude Ottomaanse wet op om het eigendomsrecht van Palestijnse gronden in vraag te stellen.

1991: eerste joodse familie in de wijk Silwan
De Stad van David, de grootste ultrarechtse kolonie in Oost-Jeruzalem, bevindt zich net buiten de muren van de Oude Stad, ten westen van de Klaagmuur. Temidden van de Palestijnse wijk Silwan, belichaamt deze kolonie de grote droom van de "Terugkeer naar Zion". In 1991 vestigde zich hier de eerste joodse familie.
Onder politiebescherming trokken ze op een nacht in het huis van de Abassi's, een Palestijnse familie. De kolonisten hadden het eigendomsrecht verkregen via de Absentee Property Law, zo bleek later. Het Israëlische hooggerechtshof verwierp na verschillende gerechtsprocedures de claim van de kolonisten en gaf het huis terug aan zijn rechtmatige eigenaars, maar de Israëlische overheid ondernam geen verdere stappen en dus wonen de kolonisten er nog altijd. Vandaag telt de kolonistengemeenschap 25 families.
Silwan maakt deel uit van de zogenaamde “Heilige Kom”, land in de Oude Stad en omgeving, waar tienduizenden Palestijnen wonen: Silwan, de moslimwijk in de Oude Stad, A-Tur en Sheik Jarrah.

28 september 2000: Tweede Intifada
Een bezoek van de voormalige Israëlische oppositieleider Ariel Sharon aan de Tempelberg leidt tot de start van de tweede Intifada, waarbij massale demonstraties uitbraken tegen de militaire bezetting door Israël. Tijdens de eerste dagen van de Intifada vonden 47 Palestijnen en 5 Israëli's de dood.

Tweede helft 2004: Wet van de afwezige eigenaars in Oost-Jeruzalem
In de tweede helft van 2004 probeert de Israëlische regering 1000 acres (een acre = ongeveer 4050 m?) grond van Palestijnse privé-landeigenaars in te palmen en naar Staatsontwikkeling over te hevelen. Volgens de Israëlische organisatie Ir Amim was dit de eerste keer sinds 1967 dat systematisch gebruik gemaakt werd van de Wet van de afwezige eigenaars.

Begin 2005: Maaleh Adumim
De gemeente van Maaleh Adumim keurde twee gedetailleerde stedelijke plannen goed voor de ontwikkeling van de regio: een voor de bouw van 3500 huiseenheden en een voor de transfer van de politionele hoofdkwartieren.

9 augustus 2005: Parken rond Oude Stad
De voormalige regering van premier Sharon keurt een plan goed om tot 2013 miljoenen euro's te investeren in de 'ontwikkeling' van de omgeving rond de Oude Stad. Bedoeling is 'de status van Jeruzalem als hoofdstad van Israël' te versterken. Het plan zal de Israëlische greep versterken op de Palestijnse buurten rond de Oude Stad.
De plannen omvatten nieuwe openbare parken en nieuwe huizen voor Israëli’s en zullen de gordel van Joodse wijken rond het oostelijke Arabische deel van Jeruzalem vervolledigen. Daardoor wordt het moeilijker om ooit Jeruzalem op te delen en zal de kwestie van Jeruzalem onoplosbaar worden, zegt de Israëlische vredesbeweging Peace Now.

September 30, 2009

1 oktober 2009: Hevige rellen in Oost-Jeruzalem
Een groep extremistische joodse Israëli's, de Gelovigen van de Tempelberg, proberen het terrein rond de Al-Aqsamoskee op te gaan. Ze proberen dat jaarlijks ter gelegenheid van de joodse feestdag Jom Kippoer. Ze geloven dat de Al-Aqsamoskee gebouwd is op de overblijfselen van de tweede heilige tempel, en hebben herhaaldelijk publiek gezegd de moskee te willen vernielen.
De Al-Aqsamoskee wordt steeds meer een twistpunt, nu Israël Oost-Jeruzalem zoveel mogelijk onder controle wil brengen en de Palestijnse aspiraties op Oost-Jeruzalem als hoofdstad onmogelijk wil maken. De Oude Stad is een klein vlekje op de kaart van Oost-Jeruzalem, maar ze heeft een onpeilbare historische betekenis en huisvest heiligdommen van beide volkeren: voor joden de Tempelberg waaraan de Klaagmuur grenst, voor Palestijnen de Haram as-Sharif (het Nobele Heiligdom) met de Al-Aqsa-moskee en de Rotskoepelmoskee.

10 maart 2010: 1.600 nieuwe woningen
Israël kondigt begin maart aan 1.600 nieuwe woningen te willen bouwen in de ultraorthodoxe wijk Ramat Schlomo, die midden in Palestijns Oost-Jeruzalem ligt. Ook elders neemt de bezorgdheid toe over de activiteiten van kolonisten, zoals in de zones Silwan en Sheikh Jarrah. In Silwan moeten 88 Palestijnse huizen plaats maken voor een themapark over de Joodse geschiedenis.
In Sheikh Jarrah zette een grote politiemacht in november een ouder paar uit het huis waar ze al hun hele leven woonden. De laatste weken krijgen de kolonisten stevige steun van het rechtse stadsbestuur om hun activiteiten op te voeren. Het stadsbestuur heeft ook de afbraak van Palestijnse woningen aangezwengeld. Er worden nu twee tot drie woningen per week afgebroken.

15 maart 2010: Veroordeling
Catherine Ashton, de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid, veroordeelt namens de EU de beslissing van de Israëlische regering om in Oost-Jeruzalem nieuwe wooneenheden te bouwen.
‘De Europese Unie herhaalt dat de nederzettingen krachtens het internationale recht illegaal zijn en dat hiermee een bom gelegd wordt onder de huidige pogingen om de vredesonderhandelingen weer op gang te brengen. De EU doet een beroep op de Israëlische autoriteiten om al hun verbintenissen en verplichtingen in het kader van het vredesproces na te komen en af te zien van eenzijdige beslissingen en maatregelen die de onderhandelingen over de definitieve status kunnen bemoeilijken’, zegt Ashton.

Palestinian youth watch for Israeli border police, during violent clashes in Shuafat refugee camp March 16, 2010 in Jerusalem, Israel. Hundreds of Palestinian youth clashed with Israeli police throughout East Jerusalem, while the U.S. Middle East Envoy cancelled plans to return to the region as the crisis over settlement expansion worsened.

16 maart 2010: 'Dag van woede'
Honderden Palestijnen trekken door de straten van Oost-Jeruzalem, de Westoever en Gaza om te protesteren tegen de pogingen van Israël om steeds meer macht te krijgen over Oost-Jeruzalem. Het gaat om het hevigste geweld in verschillende jaren. . Israëlische en Palestijnse vredesactivisten waarschuwen ervoor dat de door de regering gesteunde nederzettingen in Jeruzalem opnieuw tot een ernstige escalatie kan leiden.

19 maart 2010: Besprekingen over vredesproces
De Verenigde Staten proberen het vredesproces weer aan te zwengelen. Het Midden-Oosten Kwartet, de werkgroep van de EU, de VS, Rusland en de VN komen in de Russische hoofdstad bijeen om de groeiende spanningen in de regio te bespreken.

(bron: Mondiaal Nieuws/IPS, 19 maart 2010)